دوره 14، شماره 52 - ( 6-1404 )
جلد 14 شماره 52 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khajevand M, Kamanroudi Kojouri M. Analysis of Factors Influencing Migration to the City of Abhar with Emphasis on Economic Components and Rural Origins. serd 2025; 14 (52) : 7
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4077-fa.html
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4077-fa.html
خواجه‌وند مرتضی، کمانرودی کجوری موسی. تحلیل عوامل مؤثر بر مهاجرت به شهر ابهر با تأکید بر مؤلفه اقتصادی و مبادی روستایی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1404; 14 (52)
1- گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ،kamanroudi@khu.ac.ir
2- گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ،
چکیده: (12 مشاهده)
هدف: توسعه قطبی در ایران در شش‌دهه اخیر، به توزیع ناعادلانه فرصت‌ها، منابع و سرمایه‌گذاری‌ها و ناترازی مناطق منجر شده است. در این فرایند، شهرها به‌عنوان قطب‌ها، مراکز و نقاط رشد، نقش محوری را در شکل‌دهی مهاجرت و جذب مهاجران در کشور ایفاء کرده‌اند. شهر ابهر نیز به‌عنوان یکی از این نقاط رشد، با امواج گوناگون مهاجرت‌ها در چند‌دهه اخیر مواجه بوده است.
روش پژوهش: در مقاله حاضر که ماهیت توصیفی و تحلیلی و هدف کاربردی دارد، مبادی، عوامل و حجم مهاجرت به شهر ابهر بررسی و تحلیل شده است. جامعه آماری این پژوهش، 34887 خانوار (سرپرستان خانوار) ساکن شهر ابهر بوده است. حجم جامعه نمونه، تعداد 380 خانوار بوده که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید. داده‌ها و اطلاعات از نوع کمی و کیفی بود و به دو روش کتابخانه‌ای-اسنادی و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) به‌دست آمده است. برای نمونه‌گیری، از روش تصادفی نظام‌مند استفاده شد. بازه زمانی این پژوهش، سال 1335 تا 1400 ه.ش است. برای پردازش و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و تکنیک آماری رگرسیون چندگانه و برای تحلیل داده‌های مکانی و تهیه نقشه‌ها از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش حاکی است که 57/63 درصد مهاجران به شهر ابهر از مبادی روستایی و 42/37 درصد از مبادی شهری مهاجرت کرده‌اند. بیشترین و کمترین نسبت مهاجران به این شهر، به‌ترتیب از مبادی شهرستان‌های ابهر (47/63 درصد) و سلطانیه (1/58 درصد) بوده است. براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، عوامل اقتصادی (0/49) بیشترین و عوامل تفریحی-توریستی (0/23) کمترین نقش را در مهاجرت به شهر ابهر ایفاء کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: بدین سبب، مهم‌ترین راهکار پیشنهادی پژوهش، کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای از طریق توزیع متعادل فرصت‌های شغلی، امکانات و خدمات میان شهر ابهر و مناطق روستایی پیرامون است.
روش پژوهش: در مقاله حاضر که ماهیت توصیفی و تحلیلی و هدف کاربردی دارد، مبادی، عوامل و حجم مهاجرت به شهر ابهر بررسی و تحلیل شده است. جامعه آماری این پژوهش، 34887 خانوار (سرپرستان خانوار) ساکن شهر ابهر بوده است. حجم جامعه نمونه، تعداد 380 خانوار بوده که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید. داده‌ها و اطلاعات از نوع کمی و کیفی بود و به دو روش کتابخانه‌ای-اسنادی و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) به‌دست آمده است. برای نمونه‌گیری، از روش تصادفی نظام‌مند استفاده شد. بازه زمانی این پژوهش، سال 1335 تا 1400 ه.ش است. برای پردازش و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و تکنیک آماری رگرسیون چندگانه و برای تحلیل داده‌های مکانی و تهیه نقشه‌ها از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش حاکی است که 57/63 درصد مهاجران به شهر ابهر از مبادی روستایی و 42/37 درصد از مبادی شهری مهاجرت کرده‌اند. بیشترین و کمترین نسبت مهاجران به این شهر، به‌ترتیب از مبادی شهرستان‌های ابهر (47/63 درصد) و سلطانیه (1/58 درصد) بوده است. براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، عوامل اقتصادی (0/49) بیشترین و عوامل تفریحی-توریستی (0/23) کمترین نقش را در مهاجرت به شهر ابهر ایفاء کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: بدین سبب، مهم‌ترین راهکار پیشنهادی پژوهش، کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای از طریق توزیع متعادل فرصت‌های شغلی، امکانات و خدمات میان شهر ابهر و مناطق روستایی پیرامون است.
شماره‌ی مقاله: 7
فهرست منابع
1. اذانی، مهری و سعید بوستانی (1392). تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرت‌های روستایی-شهری (نمونه موردی شهرستان ممسنی). فصلنامه فضای جغرافیایی، 13 (41)، 93-111.
2. ارغان، عباس؛ رازقی، محمد و طاهریان، احسان‌اله (1396). برنامه‌ریزی فضایی با رویکرد توسعه پایدار شهرستان ابهر. سومین کنفرانس سالانه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری.
3. امجدیان، مصطفی؛ محسن فرشادفر و مهرانوش قلی‌پور (1403). مطالعه پدیده مهاجرت از روستا. یازدهمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین درحوزه زیست شناسی و علوم طبیعی ایران. تهران، (11)، 37-42.
4. توسلی، غلامعباس (1374). جامعه‌شناسی شهری. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
5. زنگنه، یعقوب و سمیعی‌پور، داود (1391). مهاجرت، تحرک سکونتی و ساخت اجتماعی-فضایی شهر سبزوار. مجله مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 12 (3)، 101-118.
6. زیاری، کرامت‌اله و عزیزی، مهدی (1392). ویژگی شهر میانی ابهر، نقش و عملکرد آن در توسعه فضایی استان زنجان. مجله تحقیقات جغرافیایی، 1 (28)، 55-74.
7. سعیدی، عباس؛ رحمانی، بیژن؛ رحمانی فضلی، عبدالرضا؛ عزیزپور، فرهاد و مرادی، ابوالفضل (1396). توانسنجی توسعه پایدار کالبدی- فضایی در ناحیه ابهر (استان زنجان). مجله جغرافیا (انجمن جغرافیایی ایران)، 52، 7-24.
8. سیف‌زاده، رضا (1375). نظریه‌های مختلف درباره راه‌های گوناگون نوسازی و دگرگونی سیاسی. چاپ سوم، تهران: انتشارات قومس.
9. شایان، حمید و سید هادی کهنه پوشی (1392). بررسی علل مهاجرت های روستا-شهری در بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی. 1 (3)، 115-142.
10. شمس‌الدینی، علی و گرجیان، پروین (1389). عوامل مؤثر در مهاجرت روستائیان به شهرها با تأکید بر شبکه مهاجرت (مورد: دهستان رستم دو). مجله چشم‌انداز جغرافیایی، 5 (11)، 75-92.
11. صادقی، رسول (1401). بیکاری، توسعه نابرابر منطقه‌ای و الگوهای فضایی مهاجرت داخلی در ایران. مجله پژوهش مسائل اجتماعی ایران، 3، 41-65.
12. فوران، جان (1382). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی. ترجمه احمد تدین، چاپ چهارم، تهران: انتشارات مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
13. قاسمی اردهایی، علی؛ حسین محمودیان و رضا نوبخت (1396). تحلیل علل مهاجرت های داخلی ایران در سرشماری های 1385 و 1390. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6 (3)، 375-390.
14. کاتوزیان، محمدعلی (1372). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی. ترجمه محمدرضا نفیسی وکامبیز عزیزی، چاپ دوم، تهران: نشرمرکز.
15. کمانرودی‌کجوری، موسی (1402). مدیریت، حکمرانی و توسعه شهری در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد استان البرز (خوارزمی).
16. کمانرودی‌کجوری، موسی؛ عزیزپور، فرهاد و جانبازی، علی (1393). پراکنده‌رویی شهر شیراز و تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای پیرامون، مورد: روستای گویُم. مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 3 (9)، 41-62.
17. مصلی‌نژاد، عباس (1400). سندروم‌های سیاست‌گذاری توسعه اقتصادی در ایران. مجله سیاست‌گذاری عمومی، 77 (4)، 207-230.
18. میراحمدی، منصور و جباری نصیر، حسن (1389). الگوی نظری دولت مطلقه و پیدایی دولت شبه‌مدرن در ایران. پژوهش‌نامه علوم سیاسی، 6 (1)، 167-199.
19. Amjadiyan, M., Farshadfar, M., & Gholipur, M. (2024). A study on the phenomenon of rural migration. The 11th National Conference on Contemporary Studies and Research in the Field of Biology and Natural Sciences of Iran, Tehran, 11, 37-42. (in Persian)
20. Arghan, A., Razavi, M., & Taherian, E. (2017). Spatial planning with a sustainable development approach in Abhar County. The 3rd Annual Conference on Architecture, Urban Planning, and Urban Management Research. (in Persian)
21. Azani, M., & Boustani, S. (2013). An analysis of the factors influencing rural-urban migration (Case study: Mamassani County). Journal of Geographical Space, 13(41), 93-111. (in Persian)
22. Brandenburg, H., Meyer, T., & Wagner, L. (2018). Migration patterns and urban growth in developing countries. Journal of Urban Economics, 12(4), 334-348.
23. Castles, S., & Miller, M. J. (2009). The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World. Palgrave Macmillan.
24. Castles, S., & Miller, M. J. (2014). The Age of Migration: International Population Movements in the Modern World (5th ed.). Palgrave Macmillan.
25. Davis, M. (2013). Planet of Slums. Verso.
26. Fakhraei, S., & Abdi, M. (2011). Investigating the factors affecting rural-urban migration to Miandoab city in 2010. Sociological Studies Journal, 4(13), 33-46. (in Persian)
27. Fouad, J. (2003). Fragile Resistance: The History of Social Changes in Iran from the Safavid Era to the Years After the Islamic Revolution (A. Tadin, Trans.) (4th ed.). Tehran: Rasa Cultural Services Institute Press. (in Persian)
28. Ghasemi Ardahi, A., Mahmoudian, H., & Nobakht, R. (2017). Analyzing the causes of internal migration in Iran based on the 2006 and 2011 censuses. Social Studies and Research in Iran, 6(3), 375-390. (in Persian)
29. Haas, H. (2010). Migration and Development: A Theoretical Perspective. International Migration Review, 44(1), 227-264.
30. Harris, J. R., & Todaro, M. P. (1970). Migration, Unemployment and Development: A Two-Sector Analysis. The American Economic Review, 60(1), 126-142.
31. Hieber, D. 2000. Immigration and the changing Canadian city. The Canadian Geographer, 44: 25-43.
32. Ismaili F, Azizi F, Khodadad M. (2022). Migration on economic developments in the rural areas of Tehran Peripheral. space economics and rural development, 11 (40), 51-72. (in Persian)
33. Kamanroudi Kojouri, M. (2023). Management, Governance, and Urban Development in Iran (1st ed.). Tehran: Jahad Daneshgahi Alborz Province Unit Press (Khwarazmi). (in Persian)
34. Kamanroudi Kojouri, M., Azizpour, F., & Janbazi, A. (2014). Urban sprawl of Shiraz and the economic, social, and physical changes in surrounding villages: A case study of Gooyom village. Journal of Space Economy and Rural Development, 3(9), 41-62. (in Persian)
35. Kamanroudi Kojouri, M., Jafarpour Ghalehteimouri, K., Janbazi, A. & Azizpour, F. (2020). Urban sprawl finctional-structural changes in neighborhood settlements: Case of study Fhiraz. Indonesian Journal of Geography, 52(2), 260-268.
36. Katouzian, M. A. (1993). The Political Economy of Iran: From the Constitutional Revolution to the End of the Pahlavi Dynasty (M. R. Nafisi & K. Azizi, Trans.) (2nd ed.). Tehran: Nashr Markaz. (in Persian)
37. Kühn, M. 2018. Immigration strategies of cities: local growth policies and urban planning in Germany. European Planning Studies, 26, 1747-1762.
38. Lall, S., Selod, H. & Shalizi, Z. (2006), Rural- Urban Migration in Developing Countries: A Survey of Theoretical Predictions and Empirical Findings, Development Research Group, the World Bank.
39. Lucas, Robert E. B. (2004). International migration and economic development: Lessons from low-income countries. Eurasian Geography and Economics, 45(6), 388-411.
40. Mirahmadi, M., & Jabbari Nasir, H. (2010). The theoretical model of absolute monarchy and the emergence of the quasi-modern state in Iran. Political Science Journal, 6(1), 167-199. (in Persian)
41. Mohammadi Yeganeh, B., & Soroosh Sanei Moghaddam, S. (2017). Analyzing the effects of urban-rural relations on rural-urban migration (Case study: Pasht-e Zilayi rural district, Dehdasht County). Regional Planning Quarterly, 7(27), 103-116. (in Persian)
42. Moslianajad, A. (2021). Development policy syndromes in Iran. Public Policy Journal, 77(4), 207-230. (in Persian)
43. Mussa, A., Nwaogu, U. G. & Pozo, S. (2014). Immigration and Housing: A Spatial Econometric Analysis. Journal of Housing Economics, 35, 13-25.
44. Pearson, D., Lee, J., & Zhang, T. (2019). Urban migration trends in Southeast Asia. International Migration Review, 45(2), 220-245.
45. Sadeghi, R. (2022). Unemployment, uneven regional development, and spatial patterns of internal migration in Iran. Journal of Iranian Social Issues Research, 3, 41-65. (in Persian)
46. Saidi, A., Rahmani, B., Rahmani Fazli, A., Azizpour, F., & Moradi, A. (2017). Feasibility of sustainable physical-spatial development in the Abhar region (Zanjan Province). Geography Journal (Geographical Association of Iran), 52, 7-24. (in Persian)
47. Seifzadeh, R. (1996). Different theories on various paths of modernization and political transformation (3rd ed.). Tehran: Ghomes Press. (in Persian)
48. Shamseddini, A., & Gorjian, P. (2010). Factors influencing rural-urban migration with emphasis on migration networks (Case study: Rostam Doo rural district). Geographical Outlook Journal, 5(11), 75-92. (in Persian)
49. Shayan, H., & Sayed Hadi Koneh Poushi. (2013). Investigating the causes of rural-urban migration in Khaw and Mirabad district of Marivan County. Journal of Rural Research and Planning, 1(3), 115-142. (in Persian)
50. Tavassoli, G. (1995). Urban Sociology (2nd ed.). Tehran: Payam Noor University Press. (in Persian)
51. Todaro, M. P. (2000). Economic Development. Addison Wesley. Dos Santos, T. (1970). The Structure of Dependence. American Economic Review, 60(2), 231-236.
52. Todaro, M. P., & Smith, S. C. (2015). Economic Development (12th ed.). Pearson Education.
53. Zanganeh, Y., & Samiei Pour, D. (2012). Migration, residential mobility, and the socio-spatial structure of Sabzevar city. Journal of Urban and Regional Studies and Research, 12(3), 101-118. (in Persian)
54. Ziyari, K., & Azizi, M. (2013). The characteristics of Abhar intermediate city, its role and function in the spatial development of Zanjan Province. Geographical Research Journal, 1(28), 55-74. (in Persian)
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
