دوره 14، شماره 53 - ( 9-1404 )
جلد 14 شماره 53 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Movahedi R, Pouya M, Sarami Foroushani T, Armand M. Strategic Analysis of Establishing Nomadic Tourism Centers in Hamadan Province. serd 2025; 14 (53) : 5
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4029-fa.html
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-4029-fa.html
موحدی رضا، پویا مهرداد، صرامی فروشانی ترانه، آرمند مریم. تحلیل راهبردی راه اندازی مراکز گردشگری عشایری استان همدان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1404; 14 (53)
رضا موحدی1 
، مهرداد پویا*2 ، ترانه صرامی فروشانی1 ، مریم آرمند1
، مهرداد پویا*2 ، ترانه صرامی فروشانی1 ، مریم آرمند1
1- گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران
2- گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران ،mehrdadpouya@yahoo.com
2- گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران ،
چکیده: (85 مشاهده)
هدف: گردشگری عشایر منافع و رابطهای دوسویه برای گردشگران و عشایر دارد. جلوههای طبیعی و انسانی موجود در محیط زندگی عشایر، این گروه را بهعنوان یکی از جاذبههای خاص و چشمگیر گردشگری مطرح کرده است. عشایر کوچرو یکی از جاذبههای مهم گردشگری به شمار میآیند. از این رو، ایجاد مراکز ویژه گردشگری عشایری استان همدان میتواند موجب کسب درآمد، اشتغالزایی، جذب گردشگری و حفظ آداب و رسوم، توانمندسازی و احیای فرهنگهای قومی و فرهنگهای از بین رفته عشایر گردد. هدف این مطالعه، تحلیل راهبردی راهاندازی مراکز گردشگری عشایر در استان همدان بوده است
روش پژوهش: پژوهش حاضر با توجه به هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است که با استفاده از راهبردهای پژوهش آمیخته (کمّی و کیفی با تقدم زمانی کیفی) انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه کارشناسان و عشایر استان همدان بودند. از کارشناسان تمامی آنها (80 نفر) و از جامعه عشایر با استفاده از جدول مورگان تعداد 105 نفر که در چهار شهرستان نهاوند، همدان، تویسرکان و بهار بودند، انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده، بررسی اسناد موجود، مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه برای امکانسنجی ایجاد مراکز گردشگری عشایری در استان همدان بوده است. برای تحلیل داده، در بخش کیفی از تحلیل محتوای مصاحبهها استفاده شد و در بخش کمّی با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی، آزمونهای t، تحلیل SWOT، و تکنیک سناریو ویزارد، راهبردهای ایجاد گردشگری عشایر در استان همدان ارائه شد
یافتهها: نتایج بدست آمده نشان داد راهبرد مناسب برای راه اندازی مراکز گردشگری استان همدان (قرارگیری در ربع سوم ماتریس) تدافعی است؛ بدین معنی که ایجاد مراکز گردشگری عشایری در استان همدان با تهدیدها و ضعفهای متعددی روبهرو است. بنابراین، اقدام در این زمینه، نیازمند احتیاط و جامعنگری برای فراهم آوردن زمینهها و شرایط لازم است. از سوی دیگر، با توجه به سناریوی مطلوب (سناریو شماره 1) توجه به زیرساختهای فنی و فراهم ساختن امکانات و تسهیلات لازم برای ایجاد گردشگری عشایر به عنوان پیشران اصلی در ایجاد مراکز گردشگری عشایری و جلب گردشگران در آینده محسوب میشود.
نتیجهگیری: عشایر استان همدان نسبت به ایجاد مراکز گردشگری عشایری دیدگاه مثبت و مساعدی دارند و تمایل به پذیرش ایجاد این مراکز بین عشایر استان وجود دارد. با این حال، با تهدیدها و ضعفهای متعددی روبهرو است که لازم است پیش از برنامهریزی و اقدام در این زمینه مدّ نظر قرار گیرند. ازجملهء این نیازها عبارتاند از: تامین امکانات دسترسی به راههای ارتباطی و جادههای مناسب، برطرف کردن کمبودهای زیرساخت گردشگری و بهویژه اکوگردشگری، تامین امکانات و خدمات رفاهی گردشگری، افزایش آگاهی عمومی و گردشگران نسبت به پتانسیلهای منطقه، و اطلاعرسانی و تبلیغات مناسب.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با توجه به هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است که با استفاده از راهبردهای پژوهش آمیخته (کمّی و کیفی با تقدم زمانی کیفی) انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه کارشناسان و عشایر استان همدان بودند. از کارشناسان تمامی آنها (80 نفر) و از جامعه عشایر با استفاده از جدول مورگان تعداد 105 نفر که در چهار شهرستان نهاوند، همدان، تویسرکان و بهار بودند، انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده، بررسی اسناد موجود، مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه برای امکانسنجی ایجاد مراکز گردشگری عشایری در استان همدان بوده است. برای تحلیل داده، در بخش کیفی از تحلیل محتوای مصاحبهها استفاده شد و در بخش کمّی با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی، آزمونهای t، تحلیل SWOT، و تکنیک سناریو ویزارد، راهبردهای ایجاد گردشگری عشایر در استان همدان ارائه شد
یافتهها: نتایج بدست آمده نشان داد راهبرد مناسب برای راه اندازی مراکز گردشگری استان همدان (قرارگیری در ربع سوم ماتریس) تدافعی است؛ بدین معنی که ایجاد مراکز گردشگری عشایری در استان همدان با تهدیدها و ضعفهای متعددی روبهرو است. بنابراین، اقدام در این زمینه، نیازمند احتیاط و جامعنگری برای فراهم آوردن زمینهها و شرایط لازم است. از سوی دیگر، با توجه به سناریوی مطلوب (سناریو شماره 1) توجه به زیرساختهای فنی و فراهم ساختن امکانات و تسهیلات لازم برای ایجاد گردشگری عشایر به عنوان پیشران اصلی در ایجاد مراکز گردشگری عشایری و جلب گردشگران در آینده محسوب میشود.
نتیجهگیری: عشایر استان همدان نسبت به ایجاد مراکز گردشگری عشایری دیدگاه مثبت و مساعدی دارند و تمایل به پذیرش ایجاد این مراکز بین عشایر استان وجود دارد. با این حال، با تهدیدها و ضعفهای متعددی روبهرو است که لازم است پیش از برنامهریزی و اقدام در این زمینه مدّ نظر قرار گیرند. ازجملهء این نیازها عبارتاند از: تامین امکانات دسترسی به راههای ارتباطی و جادههای مناسب، برطرف کردن کمبودهای زیرساخت گردشگری و بهویژه اکوگردشگری، تامین امکانات و خدمات رفاهی گردشگری، افزایش آگاهی عمومی و گردشگران نسبت به پتانسیلهای منطقه، و اطلاعرسانی و تبلیغات مناسب.
شمارهی مقاله: 5
فهرست منابع
1. اسمعیلی، زهره (1396). ارزشگذاری گردشگری عشایری در شهرستان شیروان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.
2. اسمعیلی، فضل ا...؛ خداداد، مهدی و نخعی، مهدیه (1394). تحلیل عاملی توسعه گردشگری عشایر منطقه سهند (مراغه). دومین کنفرانس بین الملی مدیریت، حسابداری و اقتصاد. موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز. https://civilica.com/doc/559732
3. ایمانی طیبی، لیلا؛ شفیعی، زاهد و رجایی، محمد علی (1397). شناسایی ظرفیت های گردشگری عشایری با استفاده از مدل سوات (مورد مطالعه: عشایر قشقایی). دومین کنفرانس بین المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران. https://civilica.com/doc/782184
4. پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1393). گردشگری (ماهیت و مفاهیم). سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، تهران.
5. حاجینژاد، علی؛ آقائی، واحد و حاجی پور، نازنین (1397). ارزیابی نقش آگاهی از جاذبههای گردشگری در توسعه اکوگردشگری (مطالعه موردی: آگاهیسنجی کارشناسان و گردشگران استان اردبیل). جغرافیا و توسعه ناحیهای. 16(1)، 151-125. [DOI:10.22067/geography.v16i2.22539]
6. حبیبالهی، فضیلت (1398). گردشگری مبتنی بر جوامع محلی. چاپ سوم، نتشارات شفاف، تهران.
7. خسرویپور، بهمن و سلیمانیهارونی، خدیجه (1398). گردشگری صنعت سفید با گردشگری جامعه محور. پژوهشهای گردشگری و توسعه پایدار، 5(2)، 59-64. http://trsd.ir/post.aspx?id=600
8. دنیای اقتصاد (1399). زندگی اولیه با گردشگری عشایری، شماره روزنامه 5036.
9. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ ایمانی طیبی، لیلا و فرهادی یونکی، مجید (1399). عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری تجربه محور در مناطق موردمطالعه: عشایر قشقایی. پژوهشهای روستائی، 11(4)، 727-712. [DOI:10.22059/jrur.2019.284926.1376]
10. زارعی، قاسم؛ حاضری، هاتف و علی نژاد، سلیم (1397). تاثیر ظرفیت پذیرش اجتماعی گردشگری عشایری در توسعه پایدار (ایل قشقایی تیره هیبت لو). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 11(1) ،13-21. https://sid.ir/paper/231899/en.
11. زبردست، ایراندخت؛ نازقلیچی، بی بی سارا و سعیدی، نسرین (1393). برگزاری جشنواره موسیقی محلی، عاملی موثردرتوسعه گردشگری عشایری موردمطالعه: عشایرترکمن و بختیاری، کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری، تبریز. https://civilica.com/doc/355720
12. شامبیاتی، محمدحامد و تاج، شهره (1396). تحلیل میزان پذیرش جامعه میزبان بر ایجاد گردشگری عشایری (مطالعه موردی ایل سنجابی و کلهر). پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی.
13. شهدادی، علی؛ قنبری، یوسف؛ سلمانی زاده، الهام و آذره، علی (1398). امکان سنجی و مکان یابی مناطق مستعد اخداث اکوکمپهای عشایری (مطالعه موردی: دهستان وردشت شهرستان سمیرم). جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، 9(3)، 293- 306. https://www.jgeoqeshm.ir/article_92768_en.html
14. عبداللهی، هدا؛ متین خواه، سید حمید؛ بشری، حسین و حسینی، سید محسن (1391). تعیین اولویتهای گردشگری در منطقه گاوخونی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). نشریه محیط زیست طبیعی، 65(1)، 95-110. [DOI:10.22059/jne.2012.29466]
15. مجیدی ده شیخ، حکیمه؛ صفرآبادی، اعظم و گلی، علی (1396). آمایش منطقهای جاذبههای گردشگری با تأکید بر توانهای اکوگردشگری (استان کهگیلویه و بویراحمد). پژوهش و برنامهریزی شهری، 8(29)، 61-82. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_2354.html?lang=fa
16. مدیریت امور عشایر استان همدان (1399). سیمای عشایر استان همدان. http://ashayerhmd.ir/page/simayeashayer
17. موحدی، رضا؛ پویا، مهرداد؛ صرامی فروشانی، ترانه و آرمند، مریم (1403). شناسایی و اولویتبندی مناطق مستعد گردشگری عشایری در استان همدان. مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان، (1) 4، 132-117. [DOI:10.22034/jsnap.2024.431032.1083]
18. مودودی ارخودی، مهدی؛ جوان شیری، مهدی و نیک شعار، مرجان (1397). شناسایی اولویت جاذبههای گردشگری بیرجند، برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، 8 (3)، 106-83. [DOI:10.22108/sppl.2018.111118.1217]
19. Abdollahi, H., Matinkhah, S.H., Bashari, H., & Hosseini, S.M. (2012). Surveying the Recreational Priorities in Gavkhooni Region through Analytical Hierarchy Process (AHP). Journal of Natural Environment, 65(1), 95-110. (in Persian) [DOI:10.22059/jne.2012.29466]
20. Administration of Hamedan's nomad affairs (2020). the view of Hamedan's province nomads. (in Persian) http://ashayerhmd.ir/page/simayeashayer
21. Chevtaeva, E., & Denizci-Guillet, B. (2021). Digital nomads’ lifestyles and coworkation. Journal of Destination Marketing & Management, 21, 1-11. [DOI:10.1016/j.jdmm.2021.100633]
22. Dou, Y., Yu, X., Bakker, M., De Groot, R., Carsjens, G. J., Duan, H., & Huang, C. (2020). Analysis of the relationship between cross-cultural perceptions of landscapes and cultural ecosystem services in Genheyuan region, Northeast China. Ecosystem Services, 43, 1-17. [DOI:10.1016/j.ecoser.2020.101112]
23. Esmaeili, F., Khodadad, M., & Nakhaei, M. (2015). Factor analysis of nomad development in Sahand region (Maragheh). 2th international conference on management, accounting and economy, higher education center of Kharazmi's science and technology, Shiraz. (in Persian) https://civilica.com/doc/559732
24. Esmaeili, Z. (2017). The valuing nomad tourism in shirvan county. Master thesis, faculty of agriculture, guilan university. (in Persian)
25. Fan, K.H.F., Chang, T.C., & Ng, S.L. (2020). The Batek's dilemma on indigenous tourism. Annals of Tourism Research, 83, 1-13. [DOI:10.1016/j.annals.2020.102948.]
26. Habibollahi, F. (2019). Tourism based on local communities. 3th edition, Tehran: Shafaf publications. (in Persian)
27. Hajinejhad, A., Aghaei, V., & Hajipour, N. (2019). Evaluation the Role of Awareness by Tourism Attractions on Ecotourism Development (Case Study: Awareness Assessment of Experts and Tourists of Ardebil Province). Journal of Geography and Regional Development, 16(2), 125-151. (in Persian) [DOI:10.22067/geography.v16i2.22539]
28. Halder, S., & Sarda, R. (2021). Promoting Intangible Cultural Heritage (ICH) tourism: Strategy for socioeconomic development of snake charmers (India) through geoeducation, geotourism and geoconservation. International Journal of Geoheritage and Parks, 9 (2), 212-232. [DOI:10.1016/j.ijgeop.2021.02.008]
29. Imani Tayebi, Z., Shafei, Z., & Rajaei, M.A. (2018). Identifying the nomad tourism opportunities by using SWOT model (case study: Ghashghaei nomads). 2th international conference on new changes on management, accounting and economy, Tehran. (in Persian) https://civilica.com/doc/782184
30. Khosravipour, B., & Soleymaniharouni, K. (2019). Tourism white industry with community based tourism.Tourism research and sustainable development journal, 5 (2), 59-64. (in Persian) http://trsd.ir/post.aspx?id=600
31. Korkeh Abadi, Z., & Mostakhdemin, H. (2011). Investigating the Potential of Entrepreneurial Tourism in Iran's Nomadic Society, Journal of Work and Society, 120/121, 37-50. (in Persian)
32. Majidi, H., Safarabadi, A., & Goli, A. (2017). Regional Spatial Planning of Rural Tourism Attractions with an Emphasis on Ecotourism Potentials of Kohgiluyeh-BoyerAhmad Province. Research and urban planning, 8(29), 61-82. (in Persian) https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_2354.html?lang=fa
33. Mododi Arkhodi, M., Javanshiri, M., & Nik- Shoar, M. (2019). Identification the Priority of Birjand Tourist Attractions. Spatial Planning, 8(3), 83-106. (in Persian) [DOI:10.22108/sppl.2018.111118.1217]
34. Moon, H., & Han, H. (2019). Tourist experience quality and loyalty to an island destination: The moderating impact of destination image. Journal of Travel & Tourism Marketing, 36(1), 43-59. [DOI:10.1080/10548408.2018.1494083]
35. Movahedi, R., Pouya, M., Sarami-Foroushani, T., & Armand, M. (2024). Identifying and Prioritizing potential areas for nomadic tourism in Hamedan province. Nomadic Territory Planning Studies, 4(1), 117-132. (in Persian) [DOI:10.22034/jsnap.2024.431032.1083]
36. Papoliyazdi, M.H., & Saghaei, M. (2014). Tourism (nature and concepts). Tehran: SAMT Publications. (in Persian)
37. Pine, B.J., & Gilmore, J.H. (2013). The experience economy: past, present and future. In Handbook on the experience economy (pp. 21-44). Edward Elgar Publishing. [DOI:10.4337/9781781004227.00007]
38. Rokneddin Eftekari, A., Imani Taeibi, L., & Farhadi Uonaki, M. (2021). The Influential Factors in Experience-Based Tourism in Nomadic Areas (Case Study: Qashqai Tribes). Journal of Rural Research, 11(4), 712-727. (in Persian) [DOI:10.22059/jrur.2019.284926.1376]
39. Shahdadi, A., Ghanbari, Y., Salmani Zadeh, E., & Azareh, A. (2019). Potentiometric and location predatory areas for construction nomadic ecocamp (Case study: Part of Semirom province). Geography (Regional Planning), 9(35), 293-306. (in Persian) https://www.jgeoqeshm.ir/article_92768_en.html
40. Sham Bayati, M.H., & Taj, S. (2017). Analysis of rate of host community adoption on nomad tourism (case study: sanajabi and kalhor tribe). Master thesis, Islamic azad university. (in Persian)
41. Shircliff, J.E. (2020). Nomadic by nature? Contradictions and precarious work in Mongolian tourism. Central Asian Survey, 39 (3), 361-377. [DOI:10.1080/02634937.2020.1736001]
42. Talinbayi, S., Xu, H., & Li, W. (2019). Impact of yurt tourism on labor division in nomadic Kazakh families. Journal of Tourism and Cultural Change, 17 (3), 339-355. [DOI:10.1080/14766825.2018.1447949]
43. Tiberghien, G. (2020). Neo-nomadic Culture as a Territorial Brand for ‘Authentic’ Tourism Development in Kazakhstan, Europe - Asia Studies, 72 (10), 1728-1751. [DOI:10.1080/09668136.2020.1776842]
44. Wani, S. A., Shaheen, F.A., & Wani, M.H. (2018). Cashmere producing smallholder nomads of Himalaya: Survival challenges of a system. Small Ruminant Research, 163, 45-50. [DOI:10.1016/j.smallrumres.2017.07.008]
45. World of economy (2020). Initial life with nomad tourism. Newspaper Nr.5036. (in Persian)
46. Wu, H.C., & Cheng, C.C. (2018). An empirical analysis of tourists’ switching intention: The case of Jiufen. Journal of China Tourism Research, 14(2), 193-220. [DOI:10.1080/19388160.2018.1463883]
47. Zabarast, I., Naz Kallychi, B., & Saeedi, N. (2015). Conducting a local music festival, promoting the popularity of nomad tourism: Ashir Turkman and Bakhtiari. International Conference on Sustainable Development, Solutions and Challenges Focusing on Agriculture, Natural Resources, Environment and Tourism, Tabriz. (in Persian) https://www.civilica.com/Paper-ICSDA01-ICSDA01_1420.html
48. Zarie, Gh., Hazeri, H., & Alinezhad Salim, L. (2019). The Impact of Social Acceptance of Nomadic Tourism on Sustainable Development (Ghashghayi Tribe, Haybetlou Clan). Journal Of Iranian Social Development Studies (JISDS), 11(1 ), 21-31. (in Persian) https://sid.ir/paper/231899/en
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
